Weterani ze SWAP odwiedzili grób powstańca styczniowego w Detroit, Michigan (16-18 czerwca 2023)

Grupa członków SWAP z Nowego Jorku i Filadelfii, w dniach 16-18 czerwca 2023 r. wzięła udział w uroczystościach związanych z poświęceniem pomnika i nowych nagrobków na mogiłach polskich weteranów na cmentarzu Świętego Grobu (Holy Sepulchre Cemetery) w Southfield, MI. W ostatnim dniu pobytu, w niedzielę 18 czerwca 2023 r., przed poranną Mszą Świętą w polskim kościele p.w. Najsłodszego Serca Maryi w Detroit, w/w grupa weteranów wraz z dwoma członkami grupy rekonstrukcyjnej z Kanady, pojechali na miejscowy cmentarz Mount Elliot, gdzie odwiedzili grób powstańca styczniowego z 1863 r. ks. Józefa Dąbrowskiego.

Oddanie honorów powstańcowi styczniowemu z 1863 r. ks. Józefowi Dąbrowskiemu. Od lewej: Teofil Lachowicz, Jerzy Leśniak, Tadeusz Antoniak (naczelny komendant SWAP)
i Andrzej Kawka. Fotografował kol. Wojciech Michalik.

Józef Dąbrowski – polski duchowny rzymskokatolicki, powstaniec styczniowy z 1863 r., założyciel seminarium duchownego w Detroit, pedagog, pionier szkolnictwa polskiego w USA.

Urodził się 10 stycznia 1842 r. w Żółtańcach koło Chełma. W 1861 r. ukończył Gimnazjum Lubelskie im. Stanisława Staszica. Rozpoczął studia matematyczne w Szkole Głównej w Warszawie. W roku 1863, gdy wybuchło powstanie styczniowe, wstąpił do oddziału Ludwika Mierosławskiego i walczył 19 lutego 1863 r. w przegranej bitwie pod Krzywosądzem na Kujawach. W tym boju z wojskiem rosyjskim wśród kilkudziesięciu poległych był student politechniki w Liege – Jan Wasiłowski z Kalisza – brat Marii Konopnickiej.

Józef Dąbrowski uniknął niewoli, ale z powodu nasilających się prześladowań Polaków w zaborze rosyjskim, zbiegł zagranicę. Przebywając w Dreźnie, studiował matematykę i chemię. Dalszą naukę podjął w Lucernie i Bernie w Szwajcarii. W końcu pod kierunkiem słynnego ks. Piotra Semenenki (weteran Powstania Listopadowego, jeden z ojców założycieli Zakonu Zmartwychwstańców) podejmuje studia teologiczne w Rzymie. Święcenia kapłańskie otrzymał 1 sierpnia 1869 r.

Rok później wyjeżdża do USA z zamiarem poświęcenia się pracy duszpasterskiej wśród polskich emigrantów w stanie Wisconsin. Przez 13 lat walczył z ciężkimi warunkami w jakich przyszło mu żyć i pracować wśród jednej z najstarszych polskich społeczności w Stanach Zjednoczonych. Jednocześnie prowadził działalność misyjną wśród Indian.

Dostrzegając brak kapłanów do tak szeroko zakrojonych działań, ks. Józef Dąbrowski podjął myśl utworzenia polskiego seminarium duchownego w USA. Z tego powodu w 1883 r. przeniósł się do Detroit w stanie Michigan, gdzie pracował znany o. Leopold Moczygemba – franciszkanin, od lat pracujący w Ameryce jako wysłannik papieski, który wystąpił z apelem o zebranie wśród Polonii funduszy (8 tysięcy ówczesnych dolarów) na rzecz polskiego seminarium. Będący w podeszłym wieku o. Moczygemba zadanie budowy seminarium przekazał ks. Józefowi Dąbrowskiemu. Ten rozpoczął budowę seminarium w roku 1884.

Rok później 4 lipca 1885, biskup Ryan z Buffalo, w asyście bpa Borgessa z Detroit pobłogosławił kamień węgielny. W roku następnym Dąbrowski rozpoczął budowę pierwszego gmachu szkolnego polskich Zakładów Naukowych – Seminarium św. Cyryla i Metodego – w Detroit. Seminarium zostało otwarte w 1887, a ks. Józef Dąbrowski przez dziewiętnaście lat był jego rektorem. W międzyczasie założył 1885 roku St. Marys Preparatory – katolicką szkołę średnią dla chłopców.

Z zadowoleniem przyjął zakonnice, Siostry Felicjanki z Krakowa, nauczające polskie dzieci i opiekujące się polskimi sierotami, a zwłaszcza pracującymi dziewczętami. Pomógł ss. Felicjankom założyć pierwszą prowincję zakonną w Ameryce.

W 1891 r. ks. Józef Dąbrowski rozpoczął wydawanie w Detroit tygodnika “Niedziela” i budowę nowych budynków parafialnych. Dążył do likwidacji lokali z wyszynkiem. Pod koniec życia otrzymał w darze od Irlandczyków 20 akrów ziemi (81 000 m.kw.) pod budowę nowych budynków. W 1902 zabudowania zostały powiększone.

9 lutego 1903 r. ks. Józef Dąbrowski doznał udaru mózgu i paraliżu; zmarł 15 lutego 1903 w Detroit. Jego następcy przenieśli seminarium i polskie Zakłady Naukowe z Detroit do pobliskiego Orchard Lake.

Grób ks. Józefa Dąbrowskiego znajduje się na cmentarzu Mount Elliot w Detroit, tuż przy głównej bramie wjazdowej i wyróżnia się dużym kamiennym krzyżem, oraz osobną nagrobną płytą z inskrypcją i popiersiem z brązu.