Na przełomie maja i czerwca 2017 r. zostały przeprowadzone badania archeologiczne na terenie Orchard Lake w stanie Michigan w USA, przedmieścia Detroit. Badania były prowadzone na terenie dawnej Akademii Wojskowej stanu Michigan (Michigan Military Academy).
Akademia ta powstała w roku 1877 i funkcjonowała do roku 1908. Była drugą co do wielkości Akademią Wojskową Stanów Zjednoczonych. Po bankructwie Akademii jej teren wraz z obiektami zakupiło Polskie Seminarium Duchowne im ŚŚ. Cyryla i Metodego. Stan taki trwa do dnia dzisiejszego.
Badaniami kierował dr Marek Kołyszko z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego autorski projekt badań został wybrany z wielu innych propozycji. Spotkał się on z entuzjastyczną reakcją przedstawicieli stanowej komisji archeologicznej Michigan.
Teren dawnej Akademii został zaliczony do National Register of Historic Places Stanów Zjednoczonych. Badania wyprzedzają realizację inwestycji związanej z budową Galerii. Ma ona powstać na terenie dawnego magazynu broni dla kadetów MMA.
Badania w Orchard Lake są bardzo ważnym wydarzeniem, ponieważ są one pierwszymi badaniami archeologicznymi prowadzonymi na terenie dawnej Akademii Wojskowej. Akademię zorganizowano w XIX wieku na terenie osady Indian plemienia Ottawa.
Z plemienia tego pochodził wybitny indiański wódz Pontiac. Zjednoczył on wiele plemion i przewodził nimi podczas słynnego powstania w latach 1763 -1766. Jego legendarny pochówek znajduje się na wyspie Apple Island, na jeziorze Orchard Lake, vis a vis badanego stanowiska.
Badania były doniosłym i znaczącym wydarzeniem. Z uwagi na ich pionierski charakter spotkały się z dużym zainteresowaniem dziennikarzy i lokalnych społeczności. Ogromnym zaszczytem dla badaczy była wizyta pana Ambasadora Polski, Ekselencji profesora Piotra Wilczka oraz przedstawiciela senatora Stanów Zjednoczonych, Kevina Hirt, przedstawiciela senatora Garego Petersa, jak również przedstawicieli Poloni.
Program badań został zainicjowany przez Dyrektora Polskiej Misji przy zespole szkół w Orchard Lake, pana Marcina Chumięckiego, podczas jego ubiegłorocznej oficjalnej wizyty w Toruniu. Doszło tam do spotkania między kanclerzem Tomaszem Machalskim, dyrektorem Polskiej Misji w Orchard Lake Marcinem Chumięckim, kuratorem kolekcji J.J. Przewoźniakiem, przedstawicielami najstarszej polonijnej organizacji edukacyjnej w Stanach Zjednoczonych (rok zał. 1885) i autorami programu badań.
Pierwszy etap badań na terenie dawnej Akademi Wojskowej stanu Michigan pokazał, że zasadne jest wnioskowanie o przeprowadzenie badań archeologicznych wyprzedzających prace budowlane. Badania te mogą być prowadzone również w formie nadzoru, równolegle z pracami budowlanymi.
W wyniku badań sondażowych w wykopie o niewielkich rozmiarach, zostały ujawnione interesujące artefakty. Mimo, że ich wartość materialna jest niewielka, to wartości poznawcze są nieocenione.
Na podstawie fragmentów artefaktów, dowiedzieliśmy się o przedmiotach towarzyszących na co dzień kadetom z MMA. Wyroby te, produkowane seryjnie nie budzą emocji, ale świadomość tego, że były one najprawdopodobniej używane przez kadetów MMA takie emocje wzbudzają. Poszerzają one naszą wiedzę przede wszystkim o przedmiotach towarzyszącym życiu codziennemu. Poznaliśmy szczegóły tego życia, o których nie było warto pisać, bo stanowiły prozę dnia codziennego.
Odkryte fragmenty naczyń wykorzystywano podczas codziennych posiłków. Prosta, grubościenna, pozbawiona dekoracji ceramika, której fragmenty przeważają w odkrytym zbiorze wydaje się, że dominowała na stołach kadetów podczas posiłków, podobnie jak fragmenty zwykłego szkła butelkowego.
Poza tymi prostymi naczyniami i butelkami, w wykopie zostały ujawnione wyroby o cechach luksusowych, odbiegających od tych wykonywanych seryjnie. Fragment ceramiki z brzuśćcem zdobionym reliefem florystycznym, czy zdobione fragmenty naczyń szklanych, a także jeden fragment być może importowanego z Europy talerza, świadczą o potrzebach estetycznych ich użytkowników.
Być może zróżnicowanie i występujące w mniejszości wyroby odbiegające standardem od prostej zastawy stołowej były przeznaczone dla kadry akademii? Zakończenie gałki w postaci kolistej porcelanowej tarczki okutej mosiądzem, wskazuje też na fragment istotny w rekonstrukcji akcesoriów meblowych, wyposażenia Akademii.
Zespół gwoździ o różnych wielkościach i budowie poszerza bazę danych na temat technik budowlanych stosowanych w architekturze Akademii. Obecność gwoździ trzciniaków dowodzi o tym, że stosowano docieplenia ścian lub sufitów w postaci podtynkowych obić materiałem roślinnym: trzciną lub słomą.
Poza czysto poznawczą informacją, odkryte fragmenty stanowią doskonałą pomoc dla scenarzystów i rekonstruktorów wyposażenia amerykańskich szkół wojskowych z końca XIX i z początku XX wieku.
Inicjatywa Polskiej Misji w Orchard Lake wydaje się być zdarzeniem bez precedensu. Otóż dzięki zapoczątkowaniu programu badawczego, powstaje projekt edukacyjny między Wydziałem Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu a Polską Misją w Orchard Lake.
Badania te powiększą bazę danych historii kultury materialnej USA, jak można sądzić po tegorocznym sezonie badawczym. Pozwolą one również na pokazanie szerszego aspektu Akademii Wojskowej stanu Michigan, zwłaszcza jej dnia codziennego. Pozyskane informacje posłużą do lepszego poznania lokalnej historii studentom z St. Mary Preparatory oraz społeczności amerykańskiej.
Doskonałe warunki do tego projektu i umożliwienie współpracy z polskim uniwersytetem zapewniła jak zawsze gościnna dla badaczy Polska Misja w Orchard Lake.
