Po prostu wakacje!

Po prostu wakacje Halina Massalska   Kolonie, obozy, wędrówki … Kilkadziesiąt tysięcy polskich dzieci i młodzieży każdego roku korzysta z letniego wypoczynku nad morzem, w górach, nad jeziorami; dla wielu byłyby to jedynie marzenia, gdyby nie fundacje i organizacje pozarządowe, które wspierają finansowo dzieci i młodzież z ubogich rodzin. Organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia pojawiły się w Polsce mniej więcej w tym samym czasie co w państwach Europy Zachodniej. Niektóre miały charakter wyznaniowy, inne całkowicie świecki, początkowo zajmowały się głównie działalnością charytatywną, później podjęły również działalność korporacyjną, kulturalną, edukacyjną i naukową, a także związaną z propagowaniem idei rozwoju społecznego. W latach 1918-1939 (okres II Rzeczpospolitej) rozwijały sie intensywnie. II wojna światowa zmieniła ten stan rzeczy, a po niej okres tzw. „realnego socjalizmu”,  był praktycznie okresem negacji potrzeby istnienia instytucji pomocy społecznej. Część organizacji pozarządowych została zlikwidowana, ich majątki przejęło państwo, część włączono  w ideologiczne struktury. Rozwijające się duże zakłady przemysłowe przejmowały realizację usług socjalnych na rzecz swoich pracowników oraz emerytów i rencistów, zakład pracy obok podstawowej roli produkcyjnej pełnił też funkcję socjalną.Struktura socjalistycznej pomocy społecznej opierała się na dwóch ściśle powiązanych ze sobą systemach – do organów administracji państwowej, ustawowo, należała troska o warunki socjalne mieszkańców terenu, na którym działały, natomiast obowiązki w zakresie świadczeń opiekuńczych przydzielono organizacjom, przede wszystkim takim jak: Polski Komitet Pomocy Społecznej, Polski Czerwony Krzyż, Liga Kobiet, itp. Te nadzorowane przez państwo i pozbawione w praktyce samodzielności „organizacje społeczne” otrzymywały na swoją działalność pełną dotację od państwa. Przywrócona po roku 1989 r. swoboda zrzeszania się i zakładania stowarzyszeń, sprawiła, że organizacje pozarządowe przeżyły swój renesans. Niektóre z organizacji, sięgających tradycjami okresu przedwojennego podjęła na nowo swoją działalność statutową, jak np. Caritas Polska- charytatywna instytucja Episkopatu Polski,  czy Związek Młodzieży Chrześcijańskiej- który zajmował się zaspokajaniem potrzeb społeczności lokalnych we współpracy z organami administracyjnymi. Powstało sporo nowych stowarzyszeń i fundacji, wychodzących naprzeciw problemom nowoczesnego społeczeństwa. Największe organizacje charytatywne w Polsce i jednocześnie najbardziej znane to: Polski Czerwony Krzyż (członek Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca); Caritas Polska (organizacja charytatywna Kościoła Rzymskokatolickiego); Polska Akcja Humanitarna; Fundacja SOS; Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Największą organizacją pozarządową działającą na polu charytatywnym jest Caritas Polska, a  jedną z największych inicjatyw prowadzonych w okresie letnim i jedną z najstarszych prowadzonych przez Caritas w Polsce jest „Wakacyjna Akcja Caritas”. Kilkadziesiąt tysięcy dzieci i młodzieży, których nie stać na wakacyjny wyjazd, będzie mogło skorzystać z letniego wypoczynku nad morzem, w górach i na Mazurach. W ,,Wakacyjną Akcję Caritas” włączają się wszystkie diecezjalne Caritas w Polsce. Akcja finansowana jest między innymi z Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, zbiórek diecezjalnych, darowizn indywidualnych sponsorów i darczyńców oraz dotacji Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Spraw Zagranicznych (w ramach współpracy z MSZ, Caritas organizuje wakacje w Polsce dla ponad 1650 dzieci polonijnych z Ukrainy, Białorusi, Litwy i Rumunii; głównym celem projektu jest aktywna nauka języka polskiego połączona z integracją z dziećmi polskimi). Diecezjalne Caritas mają do dyspozycji 52 własne ośrodki kolonijne, z ponad 5 tysiącami miejsc, innych, około 100 ośrodków wczasowych wypożyczanych jest na potrzeby akcji. Turnus trwa najczęściej dwa tygodnie, o bezpieczeństwo i dobre samopoczucie dzieci i młodzieży dba kadra pedagogiczna oraz zespół odpowiednio przeszkolonych wolontariuszy. Według danych, które opierają się na badaniu opinii publicznej, w grupie polskich dzieci, które nie wyjeżdżają na kolonie 65 % podaje jako powód –  brak środków materialnych. Są to najczęściej dzieci ubogie, zaniedbane edukacyjnie i wychowawczo, ze środowisk nacechowanych różnymi patologiami społecznymi, z rodzin niepełnych oraz marginalizowanych. „Wakacyjna Akcja Caritas” poprzez zorganizowanie lub dofinansowanie wakacyjnego wypoczynku umożliwia ponad 100 tysiącom dzieci z rodzin najbiedniejszych oderwać się od ich smutnej codzienności. Warto o tym pamiętać i pozytywnie odpowiedzieć na kwesty prowadzone przez Caritas Polską i inne organizacje  charytatywne, które angażują swoje wysiłki i środki, aby pomagać dzieciom i młodzieży w wakacyjnym wypoczynku.   Ciekawostki z wakacyjnych turnusów można znaleźć przeglądając strony diecezjalnych Caritas i tak na przykład na stronie krakowskiej Caritas czytamy o wyjątkowych atrakcjach, na które mogą liczyć podczas wakacji dzieci z Rodzinnych Domów Dziecka. Wyjadą na pielgrzymkę do Rzymu, Asyżu i San Giovanni Rotondo. W zorganizowaniu pielgrzymki pomaga biuro Avanti Travel, które w porozumieniu z krakowską Caritas prowadzi akcję „Imprezy z sercem”. Młodzi wolontariusze z Centrum Wolontariatu Caritas i Szkolnych Kół Caritas, którzy w ciągu roku poświęcali swój czas, biorąc udział w zbiórkach żywności, kwestach czy Integracyjnym Dniu Dziecka, organizowali pomoc dla chorych i potrzebujących kolegów w ramach Szkolnych Kół Caritas, będą wspólnie żeglować po mazurskich jeziorach.   Wakacje polskich dzieci i młodzieży mają rózne formy – półkolonie, kolonie, obozy, w zależności kto je organizuje; tu wspomnę chociażby takie prężne organizacje nawiązujące do pewnych tradycji, jak: Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) i Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej (ZHR), inni korzystają z biur turystycznych czy ofert różnych fundacji, związków, stowarzyszeń. Wypoczynek dzieci i młodzieży do lat 18 stanowi jeden z priorytetów w polityce społecznej państwa. Organizowanie wypoczynku dla dzieci i młodzieży jest regulowane, wydanym na podstawie przepisów o systemie oświaty, rozporządzeniem w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania. Polacy z roku na rok coraz chętniej wysyłają swoje dzieci na kolonie i obozy. Przedstawiciele biur turystycznych ten sezon oceniają, jako bardzo dobry. Jak mówią – w zeszłym roku obawiano się  kryzysu, więc sprzedaż też była słaba. Ten rok jest za to świetny, tylko trzeba nadążać za modą, proponować dzieciom coś nowego… Oferty kolonijne są bogate, można przebierać w zależności od upodobań dziecka i możliwości finansowych rodziców. Kolonie dla dzieci od piątego roku życia, przeważnie kosztują od 700 zł. Ceny półkolonii, na które dzieci wyjeżdżają z rodzicami, zaczynają się od 500 zł (za niecałe dwa tygodnie). Kolonie specjalistyczne (np. tenisowe czy konne) kosztują około 1100 – 1300 zł za 9 – 10 dni, są droższe, bo każda firma musi wynająć instruktora, który będzie jednocześnie wychowawcą. – Najważniejsze jest to, żeby sprawdzić biuro, czy ma gwarancję ubezpieczeniową i w jakiej kwocie, ile lat jest na rynku, jakie opinie o nim pojawiają się na forach internetowych. Należy również dokładnie przyjrzeć się ofercie. Im jest dokładniejsza, ma bardziej sprecyzowany program, tym lepiej, bo to oznacza, że wiemy, co dziecko będzie robiło na takich koloniach…   Wiele osób w Polsce chciałoby się dowiedzieć jak wypoczywają w wakacje amerykańskie dzieci, jakie formy są najbardziej popularne i lubiane, zwłaszcza przez dzieci i młodzież z rodzin polonijnych. Może jakieś wzorce będą możliwe do przeniesienia na grunt polski?